حسن روحاني پس از پيروزي در انتخابات ٢٩ ارديبهشت و در ضيافت افطاري با وزيران، رؤساي سازمان‌ها، مديران و استانداران گفته بود: «... ما البته در چهار سال دولت يازدهم، به دلايلي يک مقدار سخت‌گيري نکرديم... همه افراد در دولت بدون استثنا زحمت کشيدند... اما همه هم يک‌جور نبودند... بعضي‌ها با همه توان آمدند. ما روستايي هستيم، به قولي بعضي‌ها گيوه را ورکشيدند و به ميدان آمدند... اما بعضي‌ها پاشنه گيوه‌شان خوابيده بود، ورنکشيدند و لخ‌لخ کردند.»

با پايان انتخابات دوازدهمين دوره رياست جمهوري مهمترين مسئله پس از انتظار براي تاييد صحت انتخابات و برپايي مراسم تنفيذ و تحليف رييس جمهوري، معرفي اعضاي کابينه جديد به مجلس شوراي اسلامي براي تعيين اعضاي دولت دوازدهم است.

اصل 133 قانون اساسي  مي‌گويد، وزرا توسط رئيس‏‌جمهور تعيين‏ و براي‏ گرفتن‏ رأي‏ اعتماد بايد به‏ مجلس‏ معرفي‏ شوند، بر همين اساس پس از برگزاري مراسم تنفيذ و همچنين برگزاري مراسم سوگند (تحليف) در صحن علني مجلس، رئيس جمهور موظف است که ظرف يک هفته وزراي پيشنهادي خود را به مجلس معرفي کند.

فرايند به دست گرفتن زمام امور اجرايي کشور شامل چهار مرحله «احراز صلاحيت توسط شوراي نگهبان قانون اساسي»، «کسب بالاترين آراء در انتخابات»، «تنفيذ حکم رياست‌جمهوري» و سرانجام «تحليف» در صحن علني مجلس مي‌شود.

تا پايان مهلت قانوني براي معرفي وزراي پيشنهادي، حجت‌الاسلام حسن روحاني حدود 50 روز فرصت دارد که وزراي پيشنهادي خود را انتخاب کند.

طبق گفته يک عضو هيأت رئيسه مجلس،  مراسم تحليف دوازدهمين رييس جمهور کشور در 15 مردادماه سال جاري انجام خواهد شد و بر اساس تصميم هيأت رئيسه، مجلس چهار هفته را براي مراسم تحليف و رأي اعتماد به وزرا در نظر گرفته است.

واضح است انجام تغييرات جدي در ترکيب کابينه دوم «حسن روحاني» قطعي است، هم به دليل کاهش ميانگين سني کابينه و هم به دليل جنس مديريتي وزرا.

حالا به نظر مي‌رسد عزم روحاني براي تغيير ترکيب کابينه دوازدهم جزم شده است؛ تا‌جايي‌که محمدعلي نجفي، مشاور رئيس‌جمهوري، پيش‌بيني کرده  ٥٠ درصد کابينه فعلي تغيير خواهد کرد.  اما برخلاف چينش کابينه يازدهم که «حسن روحاني» جز به جز و موبه مو رزومه مديران پيشنهادي را وارسي مي کرد؛ اين بار اما برخي شنيده ها حاکي از آن است که «اسحاق جهانگيري» براي تشکيل کابينه دوازدهم ميدان داري مي کند و مي گويند که قرار است او ليست وزيران و مديران ارشد پيشنهادي را در قالب طرحي به رئيس جمهور ارايه کند.

گمانه زني ها حکايت از اين دارد که رئيس جمهور منتخب تاکنون با برخي شخصيت‌ها و چهره‌ها براي تصدي سمت‌هاي مختلف در کابينه يازدهم رايزني‌ کرده و گزينه‌هاي مختلفي براي تصدي پست‌هاي مهم دولتي مطرح شده‌اند همچنين ليست هاي مختلفي نيز از طرف احزاب سياسي نزديک به دولت به روحاني پيشنهاد شده است.

بر اساس آنچه از اين جلسه‌ها شنيده شده، جايگاه سخنگويي دولت، وزارت کشور، وزارت علوم، وزارت آموزش‌و‌پرورش، رياست دفتر رئيس‌جمهوري، وزارت صنايع و بازرگاني و وزارت راه ‌و‌ شهرسازي، ازجمله وزارتخانه‌هايي هستند که دستخوش تغيير قرار خواهند گرفت.
 
البته وزارت «صنعت، معدن و تجارت» ازجمله وزارتخانه‌هايي است که دولت قصد دارد لايحه تفکيک آن را به انضمام تفکيک وزارتخانه‌هاي «راه‌وشهرسازي» و «تعاون، کار و رفاه اجتماعي» به مجلس تقديم کند. در صورت تفکيک بخش صنايع از بازرگاني، شريعتمداري در‌عين‌حال گزينه پيشنهادي براي وزارت صنايع هم هست. شنيده شده در اين صورت، معاون شريعتمداري، «حسن يونس ‌سينکي» هم يکي از گزينه‌هاي وزارت بازرگاني محسوب مي‌شود. سينکي همچنين معاون شريعتمداري در زمان تصدي او بر اين وزارتخانه در دولت اول اصلاحات بود.

آنچه گفته مي شود گمانه زني است با اين وجود هنوز هيچ‌کدام از اعضاي کابينه به‌طور قطعي مشخص نشده‌اند و رايزني‌ها با اين افراد و همچنين بررسي‌هاي حجت‌الاسلام حسن روحاني در اين زمينه همچنان ادامه دارد.

جالب است بدانيد روحاني در دوره گذشته در همان روز تحليف اسامي وزراي پيشنهادي خود را به مجلس شوراي اسلامي معرفي کرد و نمايندگان به ۱۵ وزير از 18 وزير پيشنهادي  رأي اعتماد داد.

سهم استان فارس از وزارت در دولت
مجمع نمايندگان هر استان در مجلس نيز هرکدام به نوبه ي خود تلاش دارند تا سهم بيشتري در کابينه دولت دوازدهم داشته باشند. رضا انصاري نماينده مردم داراب در مجلس اخيراً گفته است: «با توجه به ظرفيت‌هاي استان فارس کميته 5 نفره از نمايندگان استان تشکيل شده تا براي افزايش سهم استان فارس در اعضاي کابينه دولت دوازدهم رايزني کنند.»

اما نگاهي به دولت هاي بعد از دوران جنگ تحميلي حاکي از آن است علي رغم اقبال خوب فارسي ها به اصلاح طلبان در انتخابات هاي مختلف بالاخص در سال92 و راي بالاي حسن روحاني در فارس، در دولت اصولگراي نهم و دهم استان فارسي هاي بيشترين سهم را در کابينه داشته اند و سهم آنها از دولت روحاني تنها يک وزارتخانه ي خاص(اطلاعات) بوده است که آورده ي ويژه اي براي مردم اين خطه نداشته است.

در دولت هاشمي رفسنجاني بيشترين اعضا کابينه و مديران دولت از استان هاي اصفهان و کرمان انتخاباب شدند؛ در دولت اول هاشمي 8 نفر و در دولت دوم 3 نفر از وزرا از استان اصفهان بودند. در دولت پنجم و ششم که کارگزاراني ها آن را اداره مي کردند،  فارسي ها جايگاهي در ميان کابينه نداشتند.

خاتمي رئيس دولت هفتم و هشتم بيشترين مديران کابينه را از ميان تهراني ها انتخاب کرد، در دولت اول محمد خاتمي وزراي کشور و اقتصاد اهل استان فارس بودند و در دولت دوم فقط وزير کشور در کابينه ماندگار شد.

با شروع به کار دولت احمدي نژاد فارسي ها بعد از اهالي تهران بيشترين سهم را در کابينه نهم و دهم داشتند. در دولت نهم 4 نفر و در دولت دهم نيز 3 نفر از وزرا متولد استان فارس بودند. احمدي نژاد وزارت نفت را به فارسي ها سپرده بود.

حسن روحاني در دولت يازدهم ترجيح داد به عقب باز گردد و وزرايش را از ميان دولتمردان دوران سازندگي انتخاب کند، از همين رو اصفهاني ها بيشترين سهم را در دولت اول روحاني داشتند. وزير اطلاعات تنها وزير استان فارسي کابينه روحاني است که شنيده مي شود در دولت دوازدهم روحاني را همراهي نخواهد کرد.

توانمند بودن استان فارس از حيث نيروي انساني تقريبا بر همگان آشکار شده اما آنچه که مسلما است دولت بايد خارج از نگاه قوميتي و استاني شايسته سالاري را ملاک انتخاب قرار دهد، معياري که در سالهاي گذشته کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

آنچه در ادامه مي‌آيد گزينه‌هاي احتمالي 24 سمت مهم دولتي است:

1- معاون اول رئيس‌جمهور: آل‌اسحاق، جهانگيري، محمدرضا عارف، محمدعلي نجفي و محسن مهرعليزاده، محمد شريعتمداري گزينه هايي هستند که احتمال معاون اول شدنشان زياد است.  

2- وزارت اطلاعات:در صورت نماندن سيد محمود علوي، حجت‌الاسلام علي يونسي و حجت‌الاسلام مصطفي محقق‌ داماد مطرح‌ترين گزينه ها براي اين وزارت‌خانه هستند. در اين بخش از حجت الاسلام شفيعي معاون اسبق وزارت اطلاعات و  مجيد انصاري نيز ذکري به ميان آمده است.
 
3- وزارت امور خارجه: احتمالاً ظريف در دولت دوازدهم هيچ وزارتي را نپذيرد.
در صورت کنار رفتن محمدجواد ظريف، سيد احمد عراقچي، محمود واعظي، علي‌اکبر صالحي و کمال و صادق خرازي گزينه‌هاي مطرح براي اين وزارت‌خانه هستند.

4- وزارت کشور:به جز رحماني فضلي، حجت‌الاسلام ناطق نوري، مجيد انصاري و اسحاق جهانگيري، علي شمخاني، محمدشريعتمداري، محمد فروزنده،  سيدمحمود علوي مطرح‌ترين گزينه‌ها براي تصدي اين وزارت‌خانه مهم در دولت حسن روحاني هستند.
گفته مي‌شود به‌احتمال قوي، ناطق نوري تصدي اين وزارتخانه را نمي‌پذيرد، و از اين روي احتمالاً شانس جهانگيري بسيار بيشتر از ديگران خواهد بود.

5- وزارت اقتصاد و دارايي: طهماسب مظاهري، مسعود نيلي، محمد نهاونديان، محمد ستاري فر، حجت الله ميرزايي و نوبخت جزو گزينه هاي اين وزارتخانه اند.
گفته مي‌شود در حال حاضر محمدباقر نوبخت جدي ترين گزينه وزير اقتصاد است و احتمالاً "نيلي" که هم اکنون مشاور وي است، به‌عنوان مديرکل مناطق آزاد اقتصادي معرفي مي‌شود.

6- دبير شوراي عالي امنيت ملي: شنيده شده است که مجدداً علي شمخاني نماينده مقام معظم رهبري و دبير شوراي عالي امنيت ملي  مجدداً در سمت خود ابقا خواهد شد.

7- وزارت دفاع: حسين دهقان، علي شمخاني و اکبر ترکان گزينه‌هاي تصدي وزارت دفاع هستند که در اين ميان شانس حسين دهقان بيشتر از ديگران است.

8- وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي: گفته مي‌شود علي مطهري تنها گزينه اين وزارتخانه است و احتمالاً سلطاني‌فر به‌عنوان معاون وي در اين وزارتخانه انتخاب خواهد شد.

9- وزارت دادگستري: از حجت‌الاسلام شوشتري به‌عنوان گزينه مطرح براي وزارت دادگستري نام برده مي‌شود و در عين حال گفته مي‌شود که احتمال دارد حجت‌الاسلام روحاني، مرتضي بختياري را به مجلس معرفي کند. عليرضا آوايي نيز جزو گزينه هاست. پور محمدي به احتمال زياد در دولت دوازدهم جايي نخواهند داشت.

10- وزارت ورزش و جوانان: مسعود سلطاني‌فر ، محمد دادکان و سعيد فائقي، قدرتعلي حشمتيان گزينه‌هاي تصدي اين وزارت‌خانه هستند.

11- وزارت نفت: از بيژن نامدار زنگنه و سيدکاظم وزيري هامانه، کمال دانشيار به‌عنوان اصلي‌ترين گزينه‌هاي تصدي اين وزارت‌خانه کليدي نام برده مي‌شود.

12- رياست سازمان انرژي اتمي: علي‌اکبر صالحي ، غلام‌رضا آقازاده و حسين فريدون شانس‌هاي اصلي تصدي رياست‌ انرژي اتمي هستند. نام حسين فريدون در اين بين مثلاً حاشيه هاي بسياري را به همراه خواهد داشت.

13- وزارت رفاه و امور اجتماعي: مرتضي بانک و صفدر حسيني گزينه‌هاي اصلي تصدي وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي هستند. محمد ستاري‌فر و محمدعلي نجفي نيز نامشان براي اين وزارتخانه شنيده مي شود.

14- وزارت ارتباطات: از نصرالله جهانگرد به‌عنوان گزينه اصلي تصدي اين وزارت‌خانه نام برده مي‌شود.

15- وزارت علوم، تحقيقات و فناوري: جعفر توفيقي، عبدالله جاسبي و جواد اطاعت گزينه‌هاي اصلي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري هستند که در اين ميان شانس جعفر توفيقي از ديگران بيشتر است. جعفر توفيقي سابقه تصدي وزارت علوم در دولت خاتمي را هم دارد.

شهيندخت مولاوردي هم از گزينه هاي قوي براي کسب سکان علوم، تحقيقات و فناوري است.

16- وزارت بهداشت و درمان: گفته مي‌شود همايون يوسفي، صلاح‌الدين دلشاد و مسعود پزشکيان گزينه‌هاي اصلي اين وزارت‌خانه هستند. ظفرقندي و حريرچي (معاون قاضي‌زاده) نيز ازجمله گزينه‌هاي احتمالي ديگر و جايگزين او خواهند بود.

17- وزارت راه و شهرسازي: از علي عبدالعلي‌زاده و علي‌اکبر آقايي به‌عنوان گزينه‌هاي تصدي اين وزارت‌خانه نام برده مي‌شود. نام محمد سعيدنژاد  معاون آخوندي نيز در بين گزينه ها ديده مي شود.
از سيد محمدافشاني، استاندار فارس هم به عنوان يکي از گزينه‌هاي احتمالي وزارت راه‌و‌شهرسازي نام برده شده است.

18- وزارت صنعت، معدن و تجارت: گفته مي‌شود محمد نهاونديان رئيس فعلي اتاق بازرگاني ايران از جمله افرادي است که به‌احتمال زياد براي تصدي وزارت صنعت، معدن و تجارت به مجلس معرفي خواهد شد.نام محمد شريعتمداري هم براي وزارت صنايع در صورت تفکيک اين وزارت خانه پيشنهاد شنيده مي شود.

19- وزارت آموزش و پرورش:
محمدعلي نجفي گزينه کسب پست وزارت وزارت آموزش و پرورش است. وي وزير فرهنگ و آموزش عالي و وزير آموزش و پرورش ايران در دولتهاي موسوي و هاشمي رفسنجاني بوده است.
هيچ بعيد نيست که وزارت آموزش و پرورش پس از تلاش ناکام احمدي نژاد براي معرفي يک وزير زن براي وزارت آموزش و پرورش، اينبار با همراهي مجلس اولين وزير زن در وزارت آموزش و پرورش را پس از انقلاب اسلامي ببينيم.در اين صورت شهيندخت ملاوردي گزينه اين وزارتخانه خواهد بود.

20- مشاور ارشد رئيس‌جمهور و سرپرست نهاد رياست جمهوري: گفته مي‌شود محمدرضا نعمت‌زاده که رئيس ستاد  انتخابات حسن روحاني بود، به‌عنوان مشاور ارشد رئيس‌جمهور و سرپرست نهاد رياست‌جمهوري منصوب خواهد شد.

21- مشاور و رئيس دفتر رئيس جمهور: مجيد انصاري ، زهرا احمدي پور ، جمشيد انصاري و حسين فريدون از گزينه هاي تصدي سمت رياست دفتر رئيس‌جمهور محسوب ميشوند.

22- رئيس مرکز امور مشارکت زنان: زهرا پيشگاهي‌فر به ‌احتمال فراوان به سمت رياست مرکز امور مشارکت زنان منصوب خواهد شد.  پروين دادانديش نيز اين بخت را دارد.

23- معاون پارلماني رئيس جمهور: حسين مرعشي، حجت الاسلام قدرت‌الله عليخاني و حجت الاسلام تيمورعلي عسگري از جمله افرادي هستند که بيشترين شانس را براي تصدي معاونت پارلماني رئيس‌جمهور دارا هستند.

24- معاونت اطلاع‌رساني دولت: شنيده شده است که عليرضا الفت به سمت معاون اطلاع‌رساني دولت منصوب خواهد شد.

25- معاون رئيس جمهور و رئيس سازمان حفاظت محيط زيست: از معصومه ابتکار به‌عنوان اصلي‌ترين گزينه رياست سازمان حفظ محيط زيست نام برده مي‌شود.
عيسي کلانتري و حاجتي نيز جزو گزينه هاي ديگر محيط زيست هستند.

26-  سازمان برنامه و بودجه:از مرتضي بانک، معاون سرپرست کل نهاد رياست‌جمهوري و حميدرضا برادران شرکاء و طهماسب مظاهري به عنوان گزينه هاي اين معاونت هستند.

27- معاون حقوقي رئيس جمهور
مجيد انصاري، حسينعلي اميري، محمد اشرفي اصفهاني گزينه هاي اين معاونت هستند.

28- معاون رئيس جمهور و رئيس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري:
زهرا احمدي پور ،محمد بهشتي و حسين مرعشي گزينه هاي اين معاونت هستند.

29- معاون رئيس جمهور و رئيس بنياد شهيد و امور ايثارگران:
سيد محمد علي شهيدي محلاتي، عبدالرضا رحماني فضلي گزينه هاي اين معاونت هستند.

30 – معاون رئيس جمهور در امور زنان و خانواده:
شهيندخت مولاوردي، معصومه ابتکار گزينه هاي اين معاونت هستند.

31- رئيس سازمان تأمين اجتماعي ايران:
مهدي کرباسيان،  سهيلا جلودارزاده، علي ربيعي گزينه هاي اين پست حساس هستند.

32- معاون اجرايي رئيس جمهور:
محمد شريعتمداري، اکبر ترکان، محمدباقر نوبخت جزو گزينه هاي اين معاونت هستند.

در پايان بايد گفت هيچ يک از گزينه هاي فوق يقيناً قطعي نيستنداما انچه قطعي است اين است که  آقاي روحاني به کابينه‌اي احتياج دارد که در همه ابعاد، روحاني کوچک‌تري باشند.